19

Organizatorzy i gospodarze XIX Sesji MABPZ

Sesja została zorganizowana przez Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie wspólnie z Zamkiem w Montrésor.

Współprca i koordynacja współprcay z Krajem

Jednym z głównych tematów obrad XIX Sesji była kontynuacja dyskusji, podjętej przez kilku profesorów z Londynu i z Lublina w roku poprzednim, nad próbą utworzenia Komitetu Koordynacji Badań Polonijnych. Tym razem dysponowano już obszerniejszymi informacjami o przebiegu i rezultatach obrad prowadzonych na ten temat w Lublinie. W ich wyniku inicjatorzy spotkania lubelskiego zrezygnowali z dalej idącej formuły Komitetu Koordynacyjnego na rzecz luźniejszej formy Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią i Polakami na Obczyźnie. Uznając, że w spotkaniu tym uczestniczyło zbyt mało instytucji prowadzących takie badania, odłożono utworzenie samej Rady, natomiast powołano na razie trzyosobową komisję do prowadzenia dalszych prac organizacyjnych, a w tym do pozyskania współpracy ze strony instytucji emigracyjnych na Zachodzie.

Według ostatnio uzyskanych informacji, na kolejnym spotkaniu w Gorzowie Wielkopolskim — bez udziału nie zaproszonych na nie instytucji emigracyjnych — powołano skład Rady, która ma przystąpić do działania. Na sesji w Montrésor zgłoszono postulat nawiązania przez sekretariat Stałej Konferencji kontaktu z grupą gorzowską i zapewnienia przepływu informacji. Uczestnicy sesji zwrócili też uwagę na to, że zainteresowanie tematyką Polonii i emigracji jest w kraju duże, a w związku z tym podejmuje się wiele badań o różnym poziomie, często nie wykorzystując istniejących możliwości współpracy ze społecznymi instytucjami polskimi za granicą. Podkreślano celowość nawiązywania takiej współpracy na zasadzie partnerstwa, przede wszystkim między niezależnymi od państwa instytucjami krajowymi a instytucjami emigracyjnymi. Część dyskutantów wypowiadała się nadal za zachowaniem ostrożności w przypadku oferowania nawet bezwarunkowej pomocy przez krajowe instytucje państwowe, obawiając się kłopotliwych późniejszych prób ograniczania niezależności.

Stosunek Konferencji do władz w Polsce

Kolejnym tematem była sprawa stosunku instytucji zrzeszonych w Stałej Konferencji do polskich placówek zagranicznych i oficjalnych przedstawicieli władz. Zarysowały się tu dwie skrajne pozycje: zwolenników bojkotu ówczesnego rządu polskiego oraz zwolenników pogodzenia się z istnieniem w Polsce władz, jakie wyłoniono w wolnych wyborach. Stosownie do obranej opcji, kierownictwa rozmaitych instytucji prowadzą w oficjalnych kontaktach własną politykę. Zwracano przy tym uwagę, że wiele zależy po prostu od ludzi sprawujących oficjalne funkcje, czy potrafią wzbudzić do siebie zaufanie. Przytaczano przykłady, że stosunki z miejscowym konsulatem po 1989 r. byty początkowo bliskie, a po zmianie konsula znacznie się pogorszyły.

Nowe Instytucje w Konferencji MABPZ?

W toku dyskusji wypłynął też problem powiększania Stałej Konferencji o nowe instytucje członkowskie, a w tym zaproszenia w skład Konferencji Instytutu Niemiecko-Polskiego w Darmstadt (Karola Dedeciusa). Wśród zabierających głos na ten temat przeważali zwolennicy skupiania w Stałej Konferencji polskich placówek kulturalnych, podczas gdy Instytut Dedeciusa określono jako niemiecką instytucję „nastawioną na Polskę".

Wydawnictawa i referaty MABPZ

Przy omawianiu wydawnictw po raz kolejny poruszono kwestię planowanego Słownika Przyjaciół Polski, wyrażając ubolewanie, że wskutek braku biogramów sprawa utknęła w martwym punkcie. Przypomniano też zamiar wydania wszystkich referatów dotyczących Kościuszki. Z ogólnej liczby 16., do opracowania redakcyjnego wpłynęło zaledwie pięć. W toku dyskusji dr Jagodziński zaproponował, aby przynajmniej zrobić spis referatów wszystkich sesji. O ile mi wiadomo, pierwszą próbą realizacji tej propozycji są dopiero zawarte w niniejszej publikacji spisy referatów wygłoszonych na kolejnych sesjach i innych spotkaniach.